AK Parti İl Başkan Yardımcısı SKM Başkanı Abdurrahman Kırıkçı, 16 Nisan’da yapılacak referandumla değiştirilmesi planlanan yeni anayasa maddelerini tek tek açıkladı. Kırıkçı, “Cumhurbaşkanlığı Sisteminin en büyük güvencesi,gerçek anlamda demokratik bir nitelik taşımasıdır” dedi.

RÖPORTAJ: UĞUR BUDAK

Bu haftaki röportajımızın konuğu AK Parti Şanlıurfa Seçim ve Koordinasyon Merkezi Başkanı Abdurrahman Kırıkçı oldu. Kırıkçı ile 16 Nisan günü EVET oyu verilerek onaylanması istenilen Anaya değişikliği üzerine konuştuk.

Önemli açıklamalarda bulunan Kırıkçı, “Muhalifler, vatanımızı, milletimizi değil de kendi menfaatlerini düşünenler, dış güçlerin oyuncağı olanlar, şahıslar üzerinden ürettikleri yalanlarla kafaları bulandırmaya çalışıyorlar. ‘İşiniz gücünüz Tayyip Erdoğan’ diyorlar. Tayyip Erdoğan baki değil, fani. Hiçbirimizin 16 Nisan’a çıkacağına dair bir garantisi var mı? Dolayısıyla biz burada bir sistem mücadelesi veriyoruz, olay bir sistem mücadelesidir. ‘Erdoğan’dan sonra ne olacak?’ Millet ne derse o olacak, Allah ne derse o olacak. Cumhurbaşkanı halkın % 51’inin oyunu alarak seçileceğine göre, kimi seçersek ona saygı göstermeliyiz” dedi.

İşte yaptığımız o röportaj…

1. MADDE NEDİR?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin 1. maddesine göre, Anayasa'nın “Yargı yetkisi” başlığında değişikliğe gidilecek. Buna göre, yargı yetkisinin, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, “Bağımsız ve tarafsız” mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişecek.

2. MADDE NEDİR?

Teklifin 2. maddesi Milletvekili sayısının 550'den 600'e çıkarılmasını öngörüyor. Bu düzenlemeyle temsiliyet genişleyecek, artan nüfusun Mecliste temsili sağlanacak.Vatandaşımız kendi ilinde daha fazla temsilciye sahip olacak.Siyasette daha fazla temsil imkânı sağlanacak.

3. MADDE NEDİR?

Teklifin 3. maddesi, seçilme yaşını 25'ten 18'e indirilmesini ve askerlikle ilişiği olanların Milletvekili adaylığına başvuramamasını öngörüyor.Gençlere siyasette alan açılacak.Seçme ehliyetine sahip olan seçilme ehliyetine de sahip olacak.Gençlerin bakış açısı daha fazla siyasete yansıyacak.Siyasete hareket gelecek.Gençler erken yaşlarda siyasi tecrübe sahibi olacak.

4. MADDE NEDİR?

Teklifin 4. maddesiyle, Anayasanın "TBMM'nin Seçim Dönemi" başlıklı maddesi, "TBMM ve Cumhurbaşkanının Seçim Dönemi" olarak değişiyor.

Teklife göre, TBMM seçimleri 4 yılda değil, 5 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak ve seçmenler, iki seçim için aynı gün sandığa gidecek. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek. Cumhurbaşkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak.

5. MADDE NEDİR?

Teklifin 5. maddesiyle, TBMM'nin görevleri ve yetkileri, "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sıralanıyor.

6. MADDE NEDİR?

TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarına ilişkin maddesindeki değişiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis Araştırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorması yeniden düzenleniyor.

Buna göre, TBMM, Meclis Araştırması, Genel Görüşme, Meclis Soruşturması ve Yazılı Soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru, denetleme yetkisinden çıkarılacak.

7. MADDE NEDİR?

Maddeyle, Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor. Böylelikle doğrudan halk tarafından seçilen ve siyasal bir kişilik olan Cumhurbaşkanının, partisiyle ilişkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldıran ilga normunun, halk oylamasında kabulü akabinde yürürlüğe girmesi anında bir siyasi partiyle ilişki kurması mümkün hale getiriliyor.

Milletin doğrudan Cumhurbaşkanı’nı seçmesi ile birlikte Cumhurbaşkanı’nın siyasi sorumluluğu doğuyor.Partili Cumhurbaşkanlığı ile siyaset daha samimi ve reel bir zemine kavuşmuş oluyor.Parti kurulları ve kanalları Cumhurbaşkanlığı makamının halkla iletişimini ve ortak akıl ile politika oluşturmasını kolaylaştırıyor.Bu durum siyaset üstü konularda tüm partilerle çalışmaya engel olmuyor.Dolayısıyla seçime partili olarak girip seçilen Cumhurbaşkanı’nın partisi ile ilişiğinin kesilmesi gerçekçi değildir.Cumhurbaşkanı’nın partili olması seçildikten sonra bütün milletin Cumhurbaşkanı olmasına engel değildir. (Bugünkü Başbakan ve Bakanlar gibi)

8. MADDE NEDİR?

Düzenlemeyle, Anayasanın "Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine" ilişkin maddede değişiklik yapılıyor ve Cumhurbaşkanına, "Devlet Başkanı" sıfatı getiriliyor. Devletin başı olan Cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de veriliyor.

Cumhurbaşkanı, "Devlet Başkanı" sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak. Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM'de açılış konuşmasını yapacak. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verecek.

Cumhurbaşkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM İç tüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açacak.

9. MADDE NEDİR?

Söz konusu maddeyle, Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek.

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

10. MADDE NEDİR?

Teklifin 10. maddesiyle "Cumhurbaşkanı Yardımcılığı" geliyor. Madde, Cumhurbaşkanına, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilmesi imkânı tanıyor.

Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde 45 gün içinde cumhurbaşkanı seçimi yapılacak. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Cumhurbaşkanlığına vekâlet edecek ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak. Genel seçime 1 yıl ve daha az kalmışsa, TBMM seçimi de Cumhurbaşkanı seçimiyle yenilenecek.

11. MADDE NEDİR?

Teklifin 11. maddesine göre, TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verilebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecek.

Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi durumunda cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek.

Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam edecek. Bu şekilde seçilen Meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de 5 yıl olacak.

12. MADDE NEDİR?

Teklifin 12. maddesine göre, Cumhurbaşkanı; tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinin yanı sıra savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyet’e karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması; anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması; şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edebilecek.

13. MADDE NEDİR?

Teklifin 13. maddesine göre, disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.

Yargı sivilleşiyor. Askeri yargı tümüyle kaldırılıyor. Sadece disiplin mahkemelerine izin veriliyor.Askeri mahkemeler sadece savaş halinde kurulabiliyor.Yargıda birlik geliyor. Asker ve sivil ayrımı ortadankalkıyor. Vatandaşlarımızın hepsi aynı yargı kurumlarına tabi oluyor.AB müktesebatına uyumlu ve demokrasi standartlarını yükselten bir uygulama.

14. MADDE NEDİR?

Teklifin 14. maddesinde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun yapısında değişikliğe gidiliyor.

Maddeye göre, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu şeklinde değişecek. Kurulun üye sayısı 13, daire sayısı 2 olacak. Kurula Adalet Bakanı başkanlık edecek ve Adalet Bakanlığı Müsteşarı da kurulun tabii üyesi olarak görev yapacak.

Kurulun 3 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve savcıları arasından, 1 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hakim ve savcıları arasından cumhurbaşkanınca; 3 üyesi Yargıtay üyeleri, 1 üyesi Danıştay üyeleri, 3 üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından TBMM tarafından seçilecek.Öğretim üyeleri ile avukatlar arasından seçilen üyelerden, en az birinin öğretim üyesi ve en az birinin de avukat olması gerekecek.

Kurulun TBMM tarafından seçilecek üyeliklerine ilişkin başvurular, Meclis Başkanlığına yapılacak. Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyona gönderecek.

Komisyon, her bir üyelik için 3 adayı, üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğuyla belirleyecek. Birinci oylamada aday belirleme işleminin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu aranacak. Bu oylamada da aday belirlenemediği takdirde her bir üyelik için en çok oyu alan 2 aday arasında ad çekme usulüyle aday belirleme işlemi tamamlanacak.

TBMM, Komisyon tarafından belirlenen adaylar arasından, her bir üye için ayrı ayrı gizli oyla seçim yapacak. Birinci oylamada üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğu; bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci oylamada üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu aranacak. İkinci oylamada da üye seçilemediği takdirde en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulüyle üye seçimi tamamlanacak.

Üyeler, 4 yıl için seçilecek. Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilecek.Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 30 gün içinde yapılacak. Seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan kurul üyeliğinin boşalması durumunda, bunu takip eden 30 gün içinde yeni üyelerin seçimi yapılacak.

15. MADDE NEDİR?

Teklifin 15. maddesine göre, kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılacak.

Bütçe kanununa, bütçeyle ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamayacak. Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, mali yılbaşından en az 75 gün önce TBMM'ye sunacak. Bütçe teklifi, Bütçe Komisyonunda görüşülecek. Komisyonun 55 gün içinde kabul edeceği metin, Genel Kurulda görüşülecek ve mali yılbaşına kadar karara bağlanacak.

16. MADDE NEDİR?

Teklifin 16. maddesiyle, önerilen Hükümet Sistemine uyum için Anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.

17. MADDE NEDİR?

Bu madde uyarınca, Cumhurbaşkanlığı seçimi ve Meclis Genel Seçimi 5 yılda bir aynı gün yapılıyor.TBMM'nin bir sonraki seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak.Seçimin yapılacağı güne kadar Milletvekillerinin ve Cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27. Yasama Dönemi Milletvekili Genel Seçimi, Cumhurbaşkanı seçimiyle beraber yapılacak.

18. MADDE NEDİR?

Maddeye göre, "Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğine" dair hükmün kaldırılması, değişikliğin yayımı tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair değişiklikler de TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanı’nın görevi başladığı tarihte yürürlüğe girecek.

Efendim; kısaca ne söylemek istersiniz?

Kısaca; Cumhurbaşkanı kendi ekibini kuruyor ve çalışmalar süratleniyor.Üst düzey kamu görevlilerini Cumhurbaşkanı atıyor.Kurumlar ile ilgili idari düzenlemeler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yapılıyor.Sorumlu Cumhurbaşkanlığı geliyor.Bütçe hazırlama ve sunma yetkisi Cumhurbaşkanı’na veriliyor.Sıkıyönetim kalkıyor, OHAL yeniden düzenleniyor.

Türkiye, gücü ve yetkiyi elinde bulunduran, ancak millete karşı hiçbir sorumluluğu olmayan vesayet kurumlarının elinden çok çekti. Dikkat ediniz, ülkemizde ne zaman millî iradeye dayalı yönetimler güçlü bir şekilde iş başında bulunmuşsa, o dönemlerde çok büyük sıçramalar yaşanmıştır.

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan; bugün üzerinde konuşulan Cumhurbaşkanlığı Sisteminin, ne rejimle, ne tek adamlıkla, ne şahsilikle bir ilgisi olmadığını, meselenin; ülke ve millet olarak geçmişte yaşanan tecrübeler ışığında, Türkiye’nin kendisi için çok daha güçlü, çok daha dirençli, hedeflerini gerçekleştirmeye çok daha uygun bir yönetim sistemini kurma çabası olduğunu, Cumhurbaşkanlığı Sisteminin en büyük güvencesinin, gerçek anlamda demokratik bir nitelik taşıması olduğunu söylüyor.

Muhalifler, vatanımızı, milletimizi değil de kendi menfaatlerini düşünenler, dış güçlerin oyuncağı olanlar, şahıslar üzerinden ürettikleri yalanlarla kafaları bulandırmaya çalışıyorlar. ‘İşiniz gücünüz Tayyip Erdoğan’ diyorlar. Tayyip Erdoğan baki değil, fani. Hiçbirimizin 16 Nisan’a çıkacağına dair bir garantisi var mı? Dolayısıyla biz burada bir sistem mücadelesi veriyoruz, olay bir sistem mücadelesidir. ‘Erdoğan’dan sonra ne olacak?’ Millet ne derse o olacak, Allah ne derse o olacak. Cumhurbaşkanı halkın % 51’inin oyunu alarak seçileceğine göre, kimi seçersek ona saygı göstermeliyiz.

Şu anda, Cumhurbaşkanlığı Sistemine karşı çıktıklarını ifade edenlerin de, işin ruhunu öğrendiklerinde, fikirlerini değiştireceklerine inanıyoruz. Bugün hayır diyenler, neye hayır dediklerinin farkında mıdır? Bakınız kim ‘hayır’ diyor? PKK ‘hayır’ diyor. Kandil ‘hayır’ diyor. Bu ülkeyi bölmek ve parçalamak isteyenler ‘hayır’ diyor. Bayrağımıza karşı çıkanlar ‘hayır’ diyor. Ne yazık ki bu ülkede millî ve yerli olanlara karşı çıkanlar ‘hayır’ diyor. Ana muhalefet de bunlarla beraber hareket ediyor.