AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Ali Cevheri, GAP Projesi kapsamında Güneydoğu illerinde tarıma dayalı sanayinin kurulabilmesi ve sermayenin bölgeye gelebilmesi için güven, huzur ve istikrarın önemli olduğunu söyledi.

AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Ali Cevheri,Plan Bütçe Komisyonunda söz alarak Kalkınma Bakanlığı 2016 yılı bütçesi üzerinde ve özellikle GAP konusunda açıklamalarda bulundu. “Merkezi Şanlıurfa’da olması nedeni ile biz Şanlıurfa’lılar içinde GAP ayrı bir onur ve gurur kaynağıdır” diyerek konuşmasına başlayan Cevheri, şunları kaydetti;

“Bugüne kadar yapılan yatırımlarla GAP’ın kilit yatırımları bir bir tamamlanmış; eğitimde, kültür ve turizmde, sağlıkta, şehirleşmede, ulaştırmada, tarımda, toplu konutta, kanalizasyon ve içme suyu altyapısında, sosyal destek projelerinde ve diğer tüm alanlarda büyük yollar kat edilmiş, Bölge’nin çehresi değişmiştir ancak henüz kat edilmesi gereken çok mesafe vardır.

Daha ileri gitmeden zihnimizi tazelemek için Türkiye ve GAP mukayesesi öncelikle nüfus kriteri açısından baktığımızda;

TÜRKİYE-GAP KARŞILAŞTIRMASI

* 2014 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına Göre Türkiye kıyaslaması

Görüldüğü gibi GAP Bölgesi ile Türkiye nüfus ve yüzölçümü kıyaslandığında GAP Türkiye’nin yaklaşık %10’a tekabül ediyor. Fakat aynı tabloda yıllık nüfus artışına bakıldığında GAP nüfus artışının yüksekliği yine önümüzdeki dönemlerde iş ve ekmek isteyen büyük bir kitlenin yetişip geldiğini göstermektedir.

Ülkemizin en temel ihtiyaçlarından biri olan enerji GAP’ın kilit unsurlarındandır. Bölge’nin enerji üretim değeri tüketim değerinden büyüktür. Bunu devam ettirmek için stratejik öneme sahip birçok proje uygulanarak enerji kapasitesi sürekli geliştirilmektedir.  Türkiye genelinde üretilen elektrik enerjisi 23.1 kWh iken sadece GAP bölgesinde 11.4 milyarkWh elektrik üretimi yapılmaktadır. Yani GAP bölgesinde üretilen Elektrik enerjisi Türkiye’de üretilen elektrik enerjisinin %49.3 tekabül etmektedir. GAP Bölgesinde 2014 yılı sonu itibarı ile 403.5 milyar kWh enerji üretilmiş bununda parasal değeri 24.2 Milyar Dolardır.

“Bölge bulunan Fırat ve Dicle bulunduğu su potansiyelinin%28 oluşturmaktadır.”

Cevheri, Türkiye’nin 25 havzasında toplam su potansiyelinin 186 Milyar m3 olup bunun 32 Milyar m3’ü Fırat ve 21 Milyar m3 Dicle’de olmak üzere toplam 53 milyar m3 ‘ünün bölgede yer aldığını belirterek, açıklamasında şunları kaydetti;

“Ancak yıllık kullanılabilir su potansiyeli 14 Milyar m3’ü yeraltısuyu olmak üzere toplam 112 Milyar m3’tür. Kısacası yer altı su potansiyeli hariç tuttuğumuzda kullanamadığımız 88 Milyar m3 su potansiyelimiz bulunmaktadır.

Güneydoğu Anadolu Projesi hepimizin ama en önemlisi ülkemizin istikbali olan gençlerimizin geleceğine yapılan bir yatırımdır. GAP’a yapılacak yatırımlar, 21. yüzyılda Türkiye’nin dünyada rekabet gücünü artırması ve kendine yeterliliği anlamında öne geçmesini sağlayacaktır. GAP sadece Güneydoğu Anadolu için değil tüm Türkiye için başarı, kalkınma ve zenginlik sağlayacaktır.   Ancak daha katedilmesi gereken birçok mesafe bulunmaktadır. Yeni GAP eylem planı ile modern sulama teknikleri uygulaması gerekmektedir.

Çünkü geçmişte uygulanan salma sulama veya benim deyimimle vahşi sulama Harran bölgemizde önemli bir miktar arazide tuzlanma meydana gelmiştir.  Ayrıca ulaşım ve konut altyapısının tamamlanması gerekmektedir. 

Ancak konut noktasında özellikle Harran İlçemizde tam bir fecaat yaşanmaktadır. Verimli araziler konuta açılarak tam bir kıyım yaşanmaktadır.

Burada kurum olarak GAP’ın hakkınızı teslim etmek zorundayım. Konuta açılacak araziler GAP Kalkınma İdaresinin  kontrolünde iken verimli arazilerin konutlaşmaya açılmaması için azami dikkat edilmiş ancak bu yetki Valilik veya mahalli idareler devr edildiğinde tamamen kontrolsüz kalmıştır.  Bunun için acilen önlem alınması gerekmektedir.  Toprak Koruma Kurulunun acilen kurulup aktif hale getirilmesi ve çok ciddi yaptırımların uygulanması gerekmektedir.

GAP, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu kaynakları değerlendirerek bu yörede yaşayan insanlarımızın gelir düzeyini ve yaşam kalitesini yükseltmeyi, bölgelerarası farklılıkları gidermeyi ve ulusal düzeyde ekonomik gelişme ve sosyal istikrar hedeflerine katkıda bulunmayı amaçlayan kapsamlı ve ülkemiz açısından son derece önemli bir projedir. GAP, bugün, 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve 1.8 milyon ha alanı sulayacak sulama şebekelerinden oluşan su kaynakları geliştirme programının yanı sıra tüm sektörlerdeki yatırımları da içine alan, sürdürülebilir insani gelişmeye dayalı entegre bir bölgesel kalkınma projesi olarak uygulanmaktadır

GAP kapsamındaki hidroelektrik santrallerinin, kurulu güç itibariyle, % 74’ü gerçekleşmiştir. Ülkemizin hidroelektrik enerji ihtiyacının yaklaşık yarısı GAP’tan karşılanmaktadır. Büyük barajlar tamamlanmış olup, bir milyon hektar alanı sulayacak olan su depolanmış durumdadır.  GAP EP 2008-2012 ile GAP’ın itici gücü olan sulama yatırımlarının gerçekleştirilmesi amacıyla suyu alana taşıyacak sulama ana kanallarının yapımına öncelik verilmiş ve büyük bölümü tamamlanmıştır. Sulamaya açılacak alan miktarının hızla artması için sulama şebekelerinin öncelikle yapılması önem taşımaktadır.  

Ancak Şanlıurfa geneline baktığımızda sulanabilir arazilerin %25 ‘i kadar sulanmaktadır. Suruç Tüneli yapılmasına rağmen arazi içi sulama kanalları tamamlanmadığı için sulama tam olarak devreye girmemiştir.

“Ceylanpınar’da araziler sulanmayı bekliyor”

Ceylanpınar TİGEM’de 1 Milyon 700 bin dekar arazi bulunmaktadır ve bu araziler sulanmayı beklemektedir. Hilvan-Siverek-Viranşehir ve Haliliye ilçeleri arasında kalan bölge sulanmayı beklemektedir.

Karaköprü ilçesinde Akziyaret bölgesindeki P3 alanı sulamayı beklemektedir.

Diğer yandan GAP bir modernleşme projesi olup geleneksel toplumsal yapıyı çözücü ve yeni sosyal ilişki tarzlarını ortaya çıkarıcı bir potansiyele sahiptir. Bu yönüyle projenin başarısının artışında sosyal sermayenin geliştirilmesi özel bir öneme sahip bulunmaktadır.  

Ayrıca GAP’ta sürdürülebilir bir kalkınmanın gerçekleştirilmesinde tek başına kamu yatırımları yeterli değildir. Kamu yatırımları yanında özel sektörün kalkınma süreci içine çekilmesi ve toplumun katılımının sağlanması bir gerekliliktir. Kamu, özel sektör ve toplum arasında karşılıklı güven ve işbirliği ortamının yaratılması ve kurumsallaşması kalkınma sürecine hız vereceği gibi, kalkınmanın sürdürülebilirliğini de mümkün kılacaktır.   Ancak özellikle özel sektörün bölgede yatırım yapabilmesi huzurun sağlanması güvenin oluşturulması önem arz etmektedir.  Tarıma dayalı sanayinin kurulabilmesi için sermayenin bölgeye gelebilmesi güven huzur ve istikrar çok önemlidir.”