Harran Üniversitesi Osmanbey Yerleşkesi Merkezi Kafeterya’nın malzeme giriş kapısı karşısındaki bahçede bulunan Agave bitkisi 20 yıl sonra ilk kez çiçek açtı!

Harran üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Ali İkinci 20 yıl sonra çiçek açan Ageva bitkisi hakkında bilgi verdi.


Anavatanı Meksika olan Agave, gelişimini çok yavaş tamamlayan ve tüm ömrü boyunca bir kez çiçek açan bir bitki türüdür. Türüne ve iklime bağlı olarak ömrü 20-25 yıl sürmekte ve sapı ile birlikte çiçek boyu 5 -7 metre’ye ulaşmaktadır. Bitki, ömrü boyunca bütün gücünü çiçek açmak için harcamaktadır. Çiçek açmaları, bitkinin ölüm habercisi olarak bilinmektedir. Bitki çiçek açtıktan sonra ölmektedir.

Latince adı Agave americana L. olan ve Amerikan Agavı, Sabırlık, Sarı Sabır, Yüzyıl Bitkisi, Yüzyıl Çiçeği, Hırsız Kaçıran adlarıyla tanınan Agave bitkisi; tropik, subtropik ve hatta ılıman iklim bölgelerinde, sıcaklığın -10oC’ye kadar düştüğü yerlerde dahi yetişebilen bir çöl bitkisidir.

Anavatanı Meksika ve Orta Amerika olan Agave bitkisi, Zambakgiller (Liliaceae) ailesine ait bir bitki türüdür. Meksika çöllerinin doğal bitki örtüsünü oluşturan Agave, UNESCO tarafından “Dünya Mirası” sayılarak koruma altına alınmıştır. Meksika’da daha çok bahçe veya tarla kenarlarında sınır bitkisi olarak yetiştirilirken, ülkemizde ise daha çok Akdeniz Bölgesi’nde yetişmektedir. Meksika’da Agave’nin en az 9.000 yıldır yetiştiği ve dünya üzerinde tespit edilen 310 türden 272’sinin doğal olarak yetiştiği belirlenmiştir.

Stolonlu ve çok yıllık bir bitki olan Agave’nin yaprakları, tabanda rozet formunda ve etli, geniş bir kınla sarılı, 100-200 cm uzunluğunda, 7-25 cm genişliğinde, hemen hemen tüysüz, kenarda dikenli-dişli ve uçta sağlam yapılı siyah, 2-3 cm’lik bir dikenle sonlanır.

Tüm yaşamı boyunca iri etli yapraklarında, sadece bir kez açacak çiçek için besin biriktirir. Sapıyla birlikte yaklaşık 7.5 metre uzunluğundaki çiçeğin ömrü tam olarak bilinememektedir. Bitki ömrü ise 25 yıldır. Bu nedenle “Century Plant” (Asırlık Bitki) adı ile tanınmıştır.

Meksika’nın ünlü içkisi olan Tekila, Mavi Agave’nin (Agave tequilana Weber var. azul) dış yapraklarının budanmasından sonra geriye kalan göbeğinin fermantasyonu ve daha sonra damıtılması sonucunda elde edilmektedir. Bazı Agave türleri ise gıda, dokumacılık ve tatlandırıcı şurup yapımında kullanılmaktadır.