Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, korkunç depremde Şanlıurfa’da 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Oktay, “3 bin 419 kaybımız var, yaralılarımız 20 bin 534. Enkazdan kurtarılanlar 8 bini geçmiş durumda ve yıkık bina sayımızda 5 bin 775. Şu ana kadar 312 artçımız mevcut. 6 ve üzeri olan 3 depremimiz var. 24 depremde 5 ve 6 arasında. Arama kurtarma boyutundaki çalışmalarımız aralıksız devam ediyor” dedi. Oktay, deprem bölgelerinde yollarla ilgili tedbir alındığını belirterek, “Hatay, Maraş ve Adıyaman’da 48 saat görevli araçların, afetle ilgili bölgeye sevkiyat yapan araçların dışındaki diğer her türlü aracın girmesini durdurmuş durumdayız. 48 saat sürecince bu geçerli olacak. Bugün 11 itibariyle bu süre başlamış durumda” dedi.
Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde dün sabah saat 04.17’de 7.7 büyüklüğünde meydana gelen depremden Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Malatya, Osmaniye, Hatay ve Kilis de etkilendi. 7,7 büyüklüğündeki depremin ardından dün saat 13.24’te ise Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 11.38’de AFAD Başkanlığı’nda depreme ilişkin yeni gelişmeleri paylaştı. Oktay, şunları söyledi:
“BUGÜN TÜM İLLERİMİZDE 12 BİN 181 ARAMA KURTARMA PERSONELİMİZ MEVCUTTUR”
“3 bin 419 kaybımız var, yaralılarımız 20 bin 534. Enkazdan kurtarılanlar 8 bini geçmiş durumda ve yıkık bina sayımızda 5 bin 775. Şu ana kadar 312 artçımız mevcut. 6 ve üzeri olan 3 depremimiz var. 24 depremde 5 ve 6 arasında. Arama kurtarma boyutundaki çalışmalarımız aralıksız devam ediyor. Burada kış şartları sadece bölgedeki 10 ilimizle ilgili de değildi, diğer bölgelerdeki çok yoğun kış şartları özellikle gece boyunca tipinin de yoğun olduğu bölgeler, yolların kapanması bir taraftan afetle mücadele ederken diğer tarafta da hava şartlarıyla mücadele etmemizi de beraberinde getirdi. Özellikle hava araçlarını kullanamama gibi helikopterler başta olmak üzere, dolayısıyla bu sabahtan itibaren de helikopterleri, hava araçlarını biraz daha rahat kullanmaya başladık. Arama kurtarma sayıları itibariyle bugün tüm illerimizde 12 bin 181 arama kurtarma personelimiz mevcuttur. Bunlardan 4 bin 60’ı Maraş’ta, 2 bin 465’i Hatay’da, bin 314 Gaziantep’de, bin 721 Adıyaman’da, 687 Osmaniye’de, 119 Adana, 562 Diyarbakır, Şanlıurfa 100, Kilis 41 ve Malatya bin 112.
“ÖZELLİKLE KİLİS, ŞANLIURFA VE DİYARBAKIR’DAKİ ÇALIŞMALAR OLDUKÇA BAŞARILI ŞEKİLDE YÜRÜTÜLDÜ”
Özellikle Kilis, Şanlıurfa ve Diyarbakır’daki çalışmalar oldukça başarılı şekilde yürütüldü. Bu illerimizdeki durumlar oldukça iyi durumdadır. Diğer illerle alakalı; arama kurtarma çerçevesinde sağlıkla ilgili, 946 ambulans, 239 UMKE timi ve yine ambulans uçaklar ve ayrıca bin 947 UMKE personeli de toplam 4 bin 785’te sağlık personelimiz görev yapmaktadır. Sahada fiilen çalışan toplam personel sayımız 24 bin 443’tür.
İş makinaları konusu son derece önemli, kritik. Burada da 4 bin 191 iş makinamız fiilen sahada arama kurtarma ekiplerimizle faaliyet halindedir. Özellikle dün akşam ve gece itibariyle vinç ihtiyacı çerçevesinde vinç ihtiyacının karşılanmasıyla ilgili çok ciddi bir yol alınmıştır. 500’ü geçti diye biliyoruz.
“HAVA ARAÇLARINI KULLANMA ŞANSIMIZ BU SABAH İTİBARİYLE ARTTI”
Hava araçlarını kullanma şansımız bu sabah itibariyle arttı. 6 adet a400m, 6 adet c130, 19 adet cn235 ki bunlardan 4’ü ambulans uçaktır; Sağlık Bakanlığımızın ambulans uçaklarına ilave olarak. 4 adet kc135 tanker uçakları ve 26 adette helikopter özellikle helikopteri hava şartları çerçevesinde son derece dikkatli değerlendiriyoruz. Adana Havalimanı yoğun şekilde lojistik üssü haline gelmiş durumda. Özellikle bölgeye ulaşan arama kurtarma ekipleri açısından çok hızlı bir şekilde bu ekipleri Hatay, Maraş ve Adıyaman’a sevk ediyoruz. Dolayısıyla orada da iyi bir çalışma an itibariyle devam ediyor. Eğer hava şartları bozmazsa gelen ekiplerin tamamını mevcut 12 bin 181 diye ifade ettiğimiz arama kurtarma ekiplerine ilave olarak sahaya göndermiş olacağız. Sadece havadan değil karadan da otobüslerle ve ekipmanları da kamyonlarla sahaya sevk edilmektedir.
“DİĞER ÜLKELERDEN 3 BİN 294 ARAMA KURTARMA PERSONELİNİN GELDİĞİNİ GÖRÜYORUZ”
Diğer ülkelerden gelen yardımların boyutlarına baktığımızda da; 3 bin 294 arama kurtarma personelinin geldiğini görüyoruz. Orada da 70’in üzerinde ülke talepte bulunmuş durumda bunlardan 14 ülke fiilen sahada ve Adana’dan ilgili yerlere sevk aşamasında. Çek, Fransa, Malta, Hollanda, Hindistan, Polonya, Cezayir, İtalya, Moldova, Arnavutluk, İsrail, Özbekistan, Macaristan, Almanya, Sırbistan, Slovakya, Katar, İngiltere, Rusya Federasyonu’dur.
Dün bilgisini paylaştığımız hastanelerimizde hasar boyutunda bir değişme yok. Dışarıdan da içeriden de gelen sahra hastaneleriyle ilgili elimizde sahra hastanelerimizde mevcut. Çok hızlı bir şekilde onların da kurulumlarını yapıyoruz. Hasarlı olan hastanelerin bulunduğu yerlerde de yoğun olarak diğer illere hasta sevkiyatını yapıyoruz.
“HAVA YOLU ARACILIĞIYLA İHTİYAÇLARIN AFET BÖLGESİNE İNTİKALİNİ ÖNCELİKLEMİŞ DURUMDAYIZ”
Barınmada tüm Türkiye çapında çadırlarımız ve battaniye, yatak, mutfak setleri, yastık-çarşaf setleri hem AFAD’ın lojistik depolarında bulunanlar herek Kızılay’ın depolarında bulunanlar gerekse de özellikle çadır dışındaki diğer alanlarda sivil toplum örgütlerimiz ya da yerel yönetimlerimizce yapılan yardımlar sahaya iletilmeye çalışılmakta. Özellikle dün akşam ve gece boyu yaşadığımız tipiden kaynaklı yolların afet bölgesi dışında da yoğun şekilde kapanıyor olmasından kaynaklı bugün itibariyle hava yolu aracılığıyla ihtiyaçların afet bölgesine intikalini önceliklemiş durumdayız.
Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversitelerimizin dün itibariyle yerleşim yerlerini, pansiyonlarını, Kredi Yurtlara bağlı kurumları, üniversitelerimizin gençlik merkezlerini yine Milli Eğitim Bakanlığı’nın pansiyonlar, spor salonları, öğretmen evleri diye ifade ettiğimiz yerleri açmış durumdaydı. Oradaki son durum Milli Eğitim Bakanlığı’nda 301 bin 512 kişi ve Gençlik Spor Bakanlığı koordinasyonunda üniversiteler çerçevesinde yaklaşık 79 bin kişi toplamda da 380 bin afetzede buralarda şu anda barındırılıyor. Dolayısıyla beslenme imkanları da sunulmakta.
“YOLLARI AÇIK TUTMAMIZ SON DERECE ÖNEMLİ”
Dün ifade ettiğimiz güzergahlarda Hatay Reyhanlı devlet yolu vardı burada alternatif yol kullanılmakta. Osmaniye-Antep yolu üzerinde Nurdağ mevkiinden dolayı tek yönlü bir geçiş imkanı sağlandı. Özellikle görevli araçlar için açılmış durumda. Malatya, Maraş arasında bir sıkıntı vardı orada da alternatif güzergah kullanılmaktadır. Özellikle Kayseri Pınarbaşı ve Göksun yolu bölgesinde de afetten kaynaklı değil tipiden kaynaklı sıkıntılar gece boyu devam etti ama zorunlu geçişler için buralar açılmış durumda. Özellikle afet bölgelerinde ulaşım son derece önemli ve kritik. Ulaşımın zamanında sağlanabiliyor olması afetle mücadele eden araçlarımızın ve ekiplerimizin sahada çalışmalarını çok hızlı bir şekilde yerine getirebiliyor olmaları için yolları açık tutmamız son derece önemli.
“HATAY, MARAŞ VE ADIYAMAN’DA 48 SAAT GÖREVLİ ARAÇLARIN DIŞINDAKİ DİĞER HER TÜRLÜ ARACIN GİRMESİNİ DURDURMUŞ DURUMDAYIZ”
Afet bölgesinde işi olmayan vatandaşlarımızı bu yolları kullanmamaları ve bölgeye gitmemeleri yönünde özellikle ikaz etmek istiyoruz ve rica ediyoruz. Burada bir tedbirde almış durumdayız. Özellikle Hatay, Maraş ve Adıyaman’da 48 saat görevli araçların, afetle ilgili bölgeye sevkiyat yapan araçların dışındaki diğer her türlü aracın girmesini durdurmuş durumdayız. 48 saat sürecince bu geçerli olacak. Bugün 11 itibariyle bu süre başlamış durumda. Diğer illerde de ihtiyaç olursa bu genişletilebilir.
“PAZARCIK’A HENÜZ ELEKTRİK VERİLMİYOR DİĞER İLLERLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR”
Enerjide elektrikle alakalı Hatay Reyhanlı’ya bugün vereceğimizi ifade etmiştim, bugün elektriği Reyhanlı’ya veriyor olacağız. Antep’te Islahiye ve Nurdağı henüz verilmiş değil. Malatya’da yine tamamına verilebilecek durumda ve AFAD’ın onayı gerektiğini ifade etmiştik ve bu tamamlandı ve hali hazırda veriliyor. Ama tamamı yine enkazın olduğu bölgelerde kontrollü olarak. Osmaniye’de Merkez Bahçe ve Kadirli’de yine tüm alanın kontrol edildikten sonra riskin olmadığına dair onay verildikten sonra elektrik verilecek demiştik. Bugün itibariyle kontrol edilmiştir, bölgeye elektrik verilmeye başlanmıştır. Maraş’ta Merkez’de kontrollü olarak elektrik verilmeye başlandı. Elbistan’da kısmen verilmeye başlandı. Pazarcık henüz verilmiyor. Diğer illerle ilgili çalışmalar devam ediyor.
Doğalgazla alakalı 6 noktada ana hatta sorun olduğunu ifade etmiştim. Bunlarla ilgili bugün çalışmaların tamamı gerekli ekipmanlar sahaya iletildi ve çalışmalar başlamış durumda. Antep, Hatay ve Maraş’a gaz verilebilmesiyle alakalı ekipler çalışmaya fiilen başladılar. Bölgedeki herek jeneratörler gerekse normal akaryakıt ve jeneratör yakıtı çerçevesinde de Enerji Bakanlığımız koordinasyonunda bölgeye akaryakıt ve jeneratör yakıtı sevkiyatı devam ediyor.
Maraş 530 kaybımız, yaralı 2 bin 900, Hatay 872 kaybımız ve 2 bin 766 yaralımız, Osmaniye 293 kaybımız, bin 315 yaralımız, Adıyaman 720 kaybımız, 400 yaralımız, Diyarbakır 92 kaybımız, 770 yaralımız, Şanlıurfa 95 kaybımız, bin 791 yaralımız, Gaziantep 481 kaybımız 3 bin 890 yaralımız, Adana 146 kaybımız, 2 bin 611 yaralımız, Malatya 166 kaybımız 3 bin 298 yaralımız, Elazığ 2 kaybımız ve 376 yaralımız söz konusu.”
“SİLAHLI KUVVETLERİMİZİN PERSONELLERİ ZATEN FİİLEN KULLANILMAKTA”
Açıklamaların ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Oktay şunları söyledi:
“Afetin yönetimi önemli, kritik bir konu zaten sahada her bir ilimizde bakanlarımız, valilerimiz sahadalar. Biz buradan koordine ediyoruz ama sahada ihtiyaç çerçevesinde bakanlarımız fiilen işe sahip çıkıyorlar. Sosyal medya üzerinden afeti yönetmeye kalkarsak faydasından çok zararını görmeye başlarız. Silahlı kuvvetlerimizin personelleri zaten fiilen kullanılmakta. Silahlı kuvvetlerimizin hava kuvvetleri fiilen kullanılmakta, ihtiyaç halinde de zaten yine kullanılacaktır. Orada herhangi bir sınırımız söz konusu değil. Dün gece itibariyle özellikle çadırların kurulumuyla ilgili ilave personele ihtiyacımız olduğunda hemen silahlı kuvvetlerimiz devreye girmiştir. Orada hiçbir sorunumuz yok.
Elbistan’la ilgili ulaşılamayan yerlere bugün havadan erişimle alakalı biraz daha rahat ulaşıyor olacağız. Dolayısıyla her bir ilçemize de yerel yönetimlerimizde dahil sadece arama kurtarma boyutu da değil ayni yardımlar ve beslenme barınma boyutu da bugün çok daha fazla ilçelerimizde dahil yerelde olacağız.
“4 İLİMİZE DAHA FAZLA ODAKLANMIŞ DURUMDAYIZ”
Bugün itibariyle bin 600’ün üzerinde ilave hem yurt dışından gelen hem de bizde olan arama kurtarma ekiplerini de fiilen Hatay’a gönderiyoruz. Bin 673 zaten sahada yine gelen ekiplerden hava yoluyla artı yine otobüsler ve kamyonlarda dahil. Özellikle bugün 4 ilimize daha fazla odaklanmış durumdayız. Hatay, Adıyaman, Maraş ve Malatya. Aslında tüm bölgelere elimizden geldiği kadarıyla tüm imkanlarımızı seferber etmiş durumdayız.
Çalışmaları çok ciddi bir şekilde yürütüyoruz. Bir taraftan sadece tahmin olayı değil, bizim elimizde hangi binada hangi vatandaşlarımızın oturduğuyla alakalı bilgilerde mevcut olduğu için hem binaları hem de eşleştirmeleri de yaparak arama kurtarma faaliyetlerini bilinçli yürütüyoruz. Şu aşamada herhangi bir tahminde bulunmak ne insani bir durum olur ne de afetin yönetimi açısından sağlıklı bir konu olur. Her bir can son derece önemli ve yakınları açısından da düşündüğümüz zaman hassas olmamız gereken bir konu. Kimliğini netleştirdikten sonra açıklayabileceğimiz hususlar bunlar. Acele edelim, hemen her şeyi paylaşalım dediğimizde sonradan bir kişiyle alakalı bile hata yapmış olsak bu o kişinin yakınlarıyla alakalı bize vicdan azabı verecektir.
Hangi afet bölgesindeki ilimizden hangi ilimize transfer edileceğiyle alakalı bu çalışma yapıldı. Hem afet bölgesindeki illerimizin valilerin hem de gidecekleri illerin valileri de talimatlandırıldı. Gidecekleri yerlerde barınma merkezleri belirlendi. Aynı şekilde beslenme ve her türlü ihtiyaçlar da dahil bunlar karşılanmak üzere hazırlandı. Turistik tesislerimizden de bize ayrılan kapasiteler var. Oralar da dahil, kamu binaları da dahil gerekli yerler ayrılmıştır.
“ELEKTRİK VERİLEMEYEN ALANLAR DARALMAYA BAŞLADI BU BİZİM AVANTAJIMIZDIR”
Elektrik verilemeyen alanlar daralmaya başladı bu bizim avantajımızdır. Ama hala elektrik verilemeyen yerlerde de jeneratörle bunu destekleyebiliyor olmamız gerekiyor. Yaklaşık bini aşkın jeneratör bölgeye sevk edildi. On binin üzerinde toplamda baz istasyonu vardı ve yaklaşık 4’te 1’i elektrikten veya ağır hasardan kaynaklı hizmet veremiyordu. Bu şimdi ciddi derecede düşmeye başlamıştır. Elektrik verildiği veya jeneratörleri devreye aldığımız sürece bu rahatlayacaktır.
Bu gerçekten yüz yılın afeti. Burada sosyal medyadan olsun veya farklı şekilde olsun bizim oralara kulak vererek bu işi yürütmemizden ziyade gerçekten bir olup, beraber olup dayanışma içerisinde olup bu işin üstesinden hep birlikte gelmemiz gerekiyor.”