Türkiye genelinde etkisini artıran kuraklık, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamındaki illerde çok daha derin etkilerle kendini göstermeye başladı. TEMA Vakfı Şanlıurfa İl Temsilcisi Prof. Dr. Ali Rıza Öztürkmen, yaptığı yazılı açıklamada 2024–2025 tarım yılına ait meteorolojik verilerin endişe verici olduğunu vurgulayarak kamuoyuna ve yetkililere önemli uyarılarda bulundu.
Yağışlar Normallerin %50 Altında
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, GAP Bölgesi illerinde yağışlar normal seviyelerin çok altında gerçekleşti. Şanlıurfa’da %55,7, Mardin’de %58,5, Gaziantep’te %59,5, Diyarbakır’da %40,2 ve Şırnak’ta %51 oranında azalma kaydedildi. Bu düşüş, yalnızca tarımı değil, bölgenin sosyal ve ekonomik yapısını da tehdit ediyor.
Kuraklığın Etkileri Her Alanda Hissediliyor
Prof. Dr. Öztürkmen’in açıklamasında, bölgeyi bekleyen dört temel tehdide dikkat çekildi:
1. Tarımsal Üretimde Ciddi Düşüş
GAP Bölgesi’nin Türkiye’nin önemli tarım merkezlerinden biri olduğunu hatırlatan Öztürkmen, yağışların azalmasıyla kuru tarım alanlarında verim kaybının %40’a ulaşabileceğini, su kaynaklarındaki düşüş nedeniyle pamuk, mısır ve mercimek üretiminin de risk altında olduğunu belirtti.
2. Su Kaynaklarında Alarm Durumu
Atatürk, Keban ve Karakaya barajlarında su seviyeleri kritik eşiklere gerilerken, yeraltı sularında da hızlı bir düşüş yaşanıyor. Artezyen kuyularının verimi azalırken sulama birlikleri enerji maliyetleri ve su kıtlığı nedeniyle ciddi zorluklarla karşı karşıya.
3. Hayvancılık ve Meralarda Büyük Kayıp
Kuraklık nedeniyle meraların kuruması, hayvancılıkla uğraşan aileleri yem temininde zor durumda bırakıyor. Bu durumun et ve süt üretiminde düşüşe, dolayısıyla fiyatlarda artışa yol açabileceği ifade ediliyor.
4. Sosyoekonomik Baskılar Derinleşiyor
Tarımsal üretimdeki düşüş çiftçilerin borç yükünü artırırken, kırsaldan kentlere göçü hızlandırıyor. Bölge ekonomisinin temel direklerinden biri olan tarımın zayıflaması ise uzun vadeli sosyal istikrarsızlık riskini beraberinde getiriyor.
TEMA Vakfı'ndan Çözüm Çağrısı
Prof. Dr. Ali Rıza Öztürkmen, TEMA Vakfı Şanlıurfa İl Temsilciliği olarak kuraklığa karşı alınması gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:
-
Kuraklığa dayanıklı tarım modelleri geliştirilmelidir.
-
Toprak koruma ve su verimliliğine odaklanan projeler artırılmalıdır.
-
Tarım politikaları, iklim krizine uyumlu hale getirilmelidir.
-
Çiftçilere destek sağlanmalı, kırsal kalkınma güçlendirilmelidir.
“Suya Sahip Çıkmak, Hayata Sahip Çıkmaktır”
TEMA Vakfı olarak doğayla uyumlu bir üretim anlayışını savunduklarını belirten Öztürkmen, tüm paydaşları bu konuda sorumluluk almaya davet etti.
“Toprağını kaybeden, geleceğini kaybeder. Suya sahip çıkmak, hayata sahip çıkmaktır.”