SAKLI TARİH GERMUŞ Germuş Kilisesi, Şanlıurfa merkezin 10 kilometre kuzeydoğusunda Germuş dağlarının eteklerinde kurulan Germuş köyünde yer alır. Köyün bugünkü ismi Dağeteği’dir. 19.yy'da yapıldığı tahmin edilmektedir. Kilise alanı, bir akarsu, bir kilise (aziz yakup) kilisesi ve kilisenin toplantı meydanından oluşur. Kilise, taştan ve iki katlı olarak inşa edilmiştir. Kilisenin girişinde yapı boyunca yükselen üç sivri kemerli cephe bulunuyor. Farklı zamanlarda yapılan tadilatlarda kısmen özelliğini kaybeden tarihi kilise, "Tarihin Başlangıç Noktası" olarak nitelendirilen Göbeklitepe'ye de 5 kilometre mesafede bulunuyor. Kilisenin bulunduğu bölgede yer alan çok sayıdaki eski yapı ve tüneller de dikkati çekiyor. Germuş Kilisesi'nin turizme kazandırılması için harekete geçen Haliliye Kaymakamlığı'nın, "Turizm Rotaları ve Akıllı Kentler Mali Destek Programı" kapsamında hazırladığı "Saklı Tarih Germuş" projesi Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından onaylandı. Kilisenin güzel bir görünüme kavuşması için çalışma yürütülecek. Bu projeyle kilisenin tadilatı, temizliği, ışıklandırması ve çevre düzenlemesi gerçekleştirilecek. Bu çalışmalarla Germuş Kilisesi yeni bir görünüme kavuşacak ve turizme de önemli katkı sağlayacaktır. Özellikle Göbeklitepe sayesinde Şanlıurfa’ya gelen yabancı turistler, kiliseye de ilgi gösteriyor. Bu kapsamda turistler, Kiliseyi de ziyaret etmekten geri durmuyor. Uzun yıllardır bakım görmeyen yapı, çok fazla tahrip edilmiş. Tadilatı yapılarak turizme kazandırılması planlanan kilise, Hıristiyanlar açısından büyük bir öneme sahiptir. Söz konusu köyde iki kilise bulunuyor ama küçük kilise neredeyse tamamen yıkılmış. Ancak Ermeni kilisesi hala ayakta. Kilisenin buradaki dağlardan getirilen kesme taşlardan 7 yılda yapıldığı rivayet ediliyor. Bu köyde yeraltı çarşıları, tüneller ve çeşitli yapılar mevcut. Göbeklitepe'ye gelenler önce buraya uğruyor ve daha çok yabancı turistler geliyor. (Murat Doğan)